Interview met Colinda Guiljam, medewerker Advies- en Meldingen Team (AMT) bij Veilig Thuis Zeeland

Veilig Thuis Zeeland valt onder GGD Zeeland en is het advies- en meldpunt voor huiselijk geweld en kindermishandeling. Juist deze problematiek trok Colinda altijd al, maar het vroeg wel om geduld. “In de tijd van het ASHG (Advies en Steunpunt Huiselijk Geweld), vóórdat de samenvoeging met het AMK (Advies en Meldpunt Kindermishandeling) kwam en het dus Veilig Thuis werd, werden bij het ASHG vacatures vaak intern ingevuld, maar ik bleef het proberen.” Ondertussen deed ze ervaring op in verschillende richtingen van de sociale hulpverlening. Toen er begin 2017 weer vacatures open stonden bij Veilig Thuis, werd ze na de sollicitatiegesprekken aangenomen. “Misschien zegt dit genoeg: in al die jaren heb ik nog nooit gedacht ‘ik moet vandaag weer gaan werken’. Mijn werk bij Veilig Thuis Zeeland heeft mij voor een deel gevormd tot de volwassen en zelfverzekerde vrouw die ik nu ben.”, vertelt Colinda.  

Wanneer de telefoon gaat weet Colinda nooit wat ze kan verwachten. Het kan een moeder of bezorgde buurman zijn, maar ook een huisarts, een politieagent of een jeugdhulpverlener. “Het is ontzettend breed,” vertelt ze. “Dat maakte het in het begin best uitdagend. Ook alle meldingen die wij behandelen zijn heel divers.” 

Haar verantwoordelijkheid gaat ver. Veilig Thuis Zeeland is dag en nacht bereikbaar. “Na werktijd ben je tijdens bereikbaarheidsdiensten tot de volgende ochtend oproepbaar voor crisissen. Denk aan de politie die bij een gezin staat waar een kind acuut in veiligheid moet worden gebracht of een ziekenhuis dat twijfelt of iemand wel veilig naar huis kan.” Soms is er acuut actie nodig in crisissituaties. “Op zo’n moment in kunnen stappen, meedenken en de eerste acties ondernemen maakt verschil.”  

Colinda en haar collega’s worden dagelijks om advies gevraagd wanneer patronen in gezinnen moeilijk te doorbreken zijn. “Wij kijken met een frisse blik en zien het geheel van wat meer afstand. Dat geeft vaak nieuwe inzichten.” Colinda weet hoe lastig het is. “Terugval hoort bij de problematiek waar we dagelijks mee werken. Maar als iemand zegt: ‘ik wil hier weg’, is dat al een grote stap. Daarna kijk ik mee: wat heb je nodig om het nu wel vol te houden? Mensen leren vooral van hun eigen stappen.” Vaak gaat haar werk in zo’n situatie juist om kleine gebaren. “Ik laat cliënten altijd weten dat ze mij mogen bellen of appen. Vaak gebeurt dat niet, maar áls iemand het wel doet, is dat een teken van vertrouwen. Met één advies kan iemand net dat zetje in de juiste richting krijgen en die stap ook daadwerkelijk zetten.”  

Binnen gezinnen hangt er nog regelmatig angst rond Veilig Thuis. “Dat stigma is er echt. ‘Veilig Thuis haalt je kinderen uit huis’ wordt weleens gezegd, maar dat is niet wat wij doen,” vertelt Colinda. “Ons doel is altijd dat mensen voelen dat wij er zijn om te ondersteunen. Soms is dat net het duwtje in de rug dat ze nodig hebben om wél hulp te vragen wat eerder door bijvoorbeeld schaamte of onmacht niet lukte. En mocht een uithuisplaatsing vanwege directe veiligheid wel noodzakelijk zijn, dan zijn daar vaak alsnog al heel veel stappen aan vooraf gegaan. Ons uitgangspunt blijft altijd dat ouders en kinderen met passende ondersteuning samen aan de gemelde problematiek gaan werken.”  

Daarbij is luisteren het startpunt. “We beginnen met goed luisteren. Daarna zijn we heel transparant: ik snap dat je het zo wilt, maar ik maak me zorgen en vraag me af of wat je nu doet genoeg is.” Duidelijkheid schept vertrouwen. “Eigenlijk moet ik in de basis maar twee vragen beantwoorden: is er sprake van huiselijk geweld of kindermishandeling? En welke vorm van hulpverlening is daar passend bij voor deze personen? Dat is de kern.”, geeft Colinda aan. Soms is één gesprek al genoeg. “Dan zeg ik weleens met een knipoog: ik hoop dat ik je nooit meer spreek. In ons werk is dat een goed teken.” 

Inmiddels combineert Colinda haar werk in het Advies- en Meldingen Team met een rol als werkbegeleider en heeft ze een aantal neventaken. “Je hebt natuurlijk een vast takenpakket, maar je werkt heel zelfstandig. Ik deel mijn eigen agenda in en bepaal zelf hoe en wanneer ik werkzaamheden doe, binnen de vaste werktijden die wij hebben. Natuurlijk zijn er duidelijke richtlijnen die we volgen en ben ik meer gebonden als ik bijvoorbeeld een beldienst heb, maar ik ervaar veel vrijheid. Ook de mogelijkheid om deels thuis te werken waardeert ze. “Omdat iedereen hard werkt en het uiterste geeft, is er veel onderling vertrouwen. Daardoor kunnen we ook deels thuis werken.”, geeft Colinda aan. 

Het team van Veilig Thuis Zeeland krijgt dagelijks te maken met heftige situaties. Dat vraagt veel, en juist daarom is zorg voor elkaar onmisbaar. “Humor maakt het werk lichter en we zorgen dat er genoeg momenten zijn om te lachen en elkaar te steunen. Na een lastig gesprek spreken we elkaar vaak nog even of sturen ’s avonds nog een appje: ‘hoe gaat het met je?’. Dat geeft de kracht om dit werk vol te houden.” 

Al in haar eerste jaar bij Veilig Thuis Zeeland merkte Colinda hoe belangrijk het is om keuzes goed te onderbouwen. “In iedere casus moet je kunnen uitleggen waarom je iets vindt of waarom je een bepaalde beslissing neemt. Dat zorgde ervoor dat ik me vanaf het begin sterk kon ontwikkelen.” In de loop der jaren kreeg ze er steeds meer taken en verantwoordelijkheden bij. “Ik voel dat er vertrouwen is in wat ik doe. Daar word ik blij van, ik kan ook uren over mijn werk blijven vertellen.” 

Bij Veilig Thuis Zeeland is er volop ruimte om te leren. Medewerkers volgen bijvoorbeeld landelijke basistrainingen over veiligheidsbeoordeling of gespreksvoering met kinderen en volwassenen. Daarnaast kun je jezelf verdiepen in verschillende aandachtsgebieden. “Voor mij zijn dat thema’s als seksueel geweld, strafbare kindermishandeling en in het verleden mensenhandel. De mogelijkheden om jezelf te ontwikkelen zijn er echt volop. En als je zelf een aandachtsgebied hebt waar je meer over wilt weten, dan is daar ruimte voor.” 

Ook de reflectie binnen het team draagt bij aan groei. “Als het gaat om een besluit over wat wij nodig vinden, nemen we dit nooit alleen. Er kijkt altijd een tweede collega mee in een dossier. Daardoor reflecteer je continu op je werk en maken we samen binnen onze mogelijkheden de meest passende keuzes. Dat geeft vertrouwen in ons werk.” 

Mensen die bij Veilig Thuis Zeeland willen werken, moeten realistische verwachtingen hebben, zegt Colinda. “In sollicitatiebrieven lees ik soms bijna letterlijk: ‘Ik wil de wereld verbeteren.’ Maar dat is niet wat wij doen. Wij ondersteunen gezinnen en helpen om situaties hanteerbaar te maken. We kunnen hier ontzettend veel betekenen, maar de realiteit is dat het lang niet altijd lukt om een gezin weer op de rit te krijgen.” 

Daarom is levenservaring belangrijk. “Je moet weten hoe de sociale kaart eruitziet en iets hebben om op terug te vallen in gesprekken. Helemaal onervaren instappen is lastig in dit vak, met alle heftige casussen die je tegenkomt. Wat wij doen draait niet om het ideale resultaat, maar om in kwetsbare situaties een positief verschil maken. Hoe klein ook.”