Onderzoek luchtverontreiniging en gezondheid

Er zijn twee onderzoeken in Zeeuws-Vlaanderen uitgevoerd naar luchtverontreiniging afkomstig van de industrie en gezondheid.

Aanleiding voor deze gezondheidsonderzoeken waren de hoge percentages ernstig geurgehinderden (figuur 3) en het hoge percentage volwassenen die bezorgd zijn vanwege de industrie in de buurt (figuur 4) Het doen van onderzoek is een plustaak van GGD Zeeland en kan uitgevoerd worden in opdracht van een gemeente en/of provincie. Ook is het mogelijk dat onderzoek wordt uitgevoerd in het kader van een promotieonderzoek.  

Onderzoek naar het verband tussen industriële luchtverontreiniging en geboortegewicht

Zwangere vrouwen die roken hebben een grotere kans op het krijgen van baby’s met onder meer een lager geboortegewicht. Ook luchtverontreiniging kan dit effect hebben. De industrie kan een grote bijdrage leveren aan de (lokale) luchtverontreiniging. Daarom is onderzocht of luchtverontreiniging afkomstig van de industrie in Zeeuws-Vlaanderen nadelige invloed heeft op geboorte-uitkomsten. De gegevens over de baby’s zijn afkomstig van consultatiebureaus van GGD Zeeland en de gegevens over de uitstoot door de bedrijven zijn afkomstig van het RIVM en de Vlaamse Milieu Maatschappij. Het onderzoek heeft betrekking op de periode 2012-2017. Het wetenschappelijk artikel kunt u hier lezen.

Gemiddeld hebben baby’s een geboortegewicht van 3400 gram. Rokende vrouwen krijgen gemiddeld een 270 gram lichtere baby. 10% van de zwangere vrouwen in Zeeuws-Vlaanderen werden zodanig aan industriële luchtverontreiniging blootgesteld dat hierdoor hun baby’s gemiddeld 74 gram lichter zijn dan gemiddeld in Zeeuws-Vlaanderen. 74 gram gewichtsvermindering komt ongeveer overeen met het effect van meeroken. Een verschil van 74 gram op een gemiddeld gewicht van 3400 gram lijkt klein als je kijkt naar een individuele baby. Aangezien dit een gemiddelde is zijn er baby’s met een groter of kleiner geboortegewichtsverschil (door verschil in individuele gevoeligheid voor luchtverontreiniging). De uitkomsten van dit onderzoek zijn dus niet één op één te vertalen naar een willekeurige zuigeling uit Zeeuws-Vlaanderen die op het consultatiebureau komt. Echter, de jeugdartsen en jeugdverpleegkundigen van GGD Zeeland zijn op de hoogte van de uitkomsten van het onderzoek en nemen die kennis mee in de beoordeling van de groei en ontwikkeling van Zeeuws-Vlaamse kinderen. Aangezien het om 10% van de zwangere vrouwen in Zeeuws-Vlaanderen gaat die worden blootgesteld aan industriële luchtverontreiniging waarvan het gezondheidseffect vergelijkbaar is met meeroken is de geringe gewichtsvermindering van belang voor de volksgezondheid. De impact op de volksgezondheid wordt bepaald door de grootte van het gezondheidseffect en de grootte van de blootgestelde groep. Om de volksgezondheid te verbeteren in het gebied is het zinvol dat de overheid beleid maakt om de luchtvervuiling in de Kanaalzone terug te dringen.

In de wetenschappelijke literatuur wordt een lager geboortegewicht in verband gebracht met een grotere kans op luchtwegaandoeningen tijdens de kindertijd en chronische ziekten zoals coronaire hartziekten, hoge bloeddruk en niet-insuline-afhankelijke diabetes op latere leeftijd. Dit onderzoek geeft geen antwoord op de vraag of deze chronische ziekten meer voorkomen in de gebieden met verhoogde luchtverontreiniging door de industrie. Om dit in beeld te krijgen is een tweede onderzoek uitgevoerd.

Onderzoek industriële luchtverontreiniging en chronische aandoeningen

Met behulp van een register over uitgegeven medicijnen voor chronische aandoeningen van het CBS en gegevens over de luchtverontreinigingsuitstoot van bedrijven, verkregen van het RIVM en de Vlaamse Milieu Maatschappij, is het verband tussen industriële luchtverontreiniging en chronische aandoeningen onderzocht. De gegevens over uitgegeven medicijnen en de gegevens over industriële luchtverontreiniging zijn aan elkaar gekoppeld. Aan de hand van verstrekte medicatie kan het voorkomen van chronische aandoeningen worden ingeschat. Er is gekeken naar medicatie voor hartziekten, luchtwegaandoeningen, diabetes en ontstekingsreacties zoals reuma. Het onderzoek heeft betrekking op de periode 2012-2017. Het wetenschappelijk artikel kunt u hier lezen.

De uitkomst van het onderzoek is dat er een verband is tussen industriële luchtverontreiniging en chronische ziekten. Het gaat hierbij om hartziekten, luchtwegaandoeningen, diabetes en ontstekingsreacties. In de buurt van de industrie is een toename tot zo’n 10-15% mogelijk.
Individuele risico’s zijn beperkt. Net zoals bij het geboorte-uitkomst onderzoek geldt ook hier dat een relatief klein gezondheidseffect met betrekking tot een grote groep blootgestelde mensen toch belangrijk kan zijn voor de volksgezondheid. De impact op de volksgezondheid wordt namelijk bepaald door de grootte van het gezondheidseffect en de grootte van de blootgestelde groep. Om de volksgezondheid te verbeteren in het gebied is het zinvol dat de overheid beleid maakt om de luchtvervuiling in de Kanaalzone terug te dringen.