Luchtverontreiniging en gezondheid in Nederland

Nederlanders worden blootgesteld aan luchtverontreiniging waardoor nadelige gezondheidseffecten kunnen optreden. Luchtverontreiniging wordt veroorzaakt door diverse bronnen zoals het verkeer, de veehouderij en de industrie.

Gezondheidseffecten die op termijn kunnen optreden zijn bijvoorbeeld luchtwegklachten en hart- en vaatziekten, maar ook verkorting van de levensduur. Ook kan luchtverontreiniging een negatieve invloed hebben op de ontwikkeling van het ongeboren kind, zoals een lager geboortegewicht dan gemiddeld [1]. Meer over luchtverontreiniging en gezondheidseffecten lees je op de website GGD Leefomgeving.

Hoewel de luchtkwaliteit buiten in Nederland in de afgelopen decennia is verbeterd leidt deze tot een vermindering van de levensverwachting met gemiddeld dertien maanden, vergeleken met een situatie zonder luchtverontreiniging [2]. Na roken behoort luchtverontreiniging daarmee tot één van de belangrijkste risicofactoren (zie figuur 1) [3].

Figuur 1: Ziekte, sterfte en zorguitgave in Nederland per risicofactor [2]:

De industrie stoot veel verschillende stoffen uit. Een aantal belangrijke die nadelige effecten hebben op de gezondheid zijn:

  • Fijnstof
  • Stikstofoxiden
  • Zwaveldioxide
  • Vluchtige organische stoffen

Van alle luchtverontreinigende stoffen is, landelijk bezien, fijnstof de veroorzaker van verreweg de meeste ziektelast [2]. Lokaal kan dit anders zijn door de aanwezigheid van specifieke bronnen van luchtverontreiniging. Onder de EU-normen en zelfs onder de gezondheidskundige advieswaarden van de Wereld Gezondheidsorganisatie (WHO) kunnen gezondheidseffecten optreden [4]. Er is geen veilige norm, luchtverontreiniging is in alle concentraties ongezond. Kinderen, ouderen, ongeboren kinderen en mensen met luchtwegaandoeningen (vooral astmapatiënten) of mensen met hart- en vaataandoeningen zijn extra gevoelig voor de effecten van luchtverontreiniging.