Welbevinden Vermoeidheid

Vermoeidheid

Toename slaperigheid en vermoeidheid overdag

Van dit rapport bestaat ook een oudere versie.

Slaap is erg belangrijk voor een gezonde ontwikkeling. Jongeren zijn gevoelig voor het ontwikkelen van een slaapprobleem. Hormonale veranderingen in de puberteit zorgen voor een verschuiving van de slaapfase naar een later tijdstip. Dat betekent dat jongeren vaak pas laat in slaap vallen en in de vroege ochtend nog niet voldoende zijn uitgerust. Naast de hormonale veranderingen spelen ook het gedrag en de sociale omstandigheden een belangrijke rol in het ontstaan van slaapproblemen. Er wordt veel tijd besteed aan sociale activiteiten, huiswerk en buitenschoolse activiteiten zoals sport en bijbaantjes. Ook besteden jongeren veel tijd aan sociale media en gamen. De druk en stress die kan ontstaan door de toegenomen en veranderde verwachtingen kunnen inslapen belemmeren. [1]

Zeeuwse jongeren zijn in vergelijking met 2019 en 2021 vaker slaperig of moe overdag (zie figuur 1). Eén op de vijf Zeeuwse jongeren slaapt niet zo of helemaal niet goed (21%) en 86% voelt zich een paar keer per maand tot (bijna) dagelijks slaperig of moe overdag.

De meest genoemde redenen voor deze vermoeidheid zijn te laat naar bed gaan of te vroeg moeten opstaan (50%), gevolgd door moeilijk in slaap komen (35%), ’s avonds of ’s nachts nog televisie kijken, gamen of op de telefoon kijken (26%), ’s avonds of ’s nachts liggen piekeren of zorgen maken over dingen (24%) en tijdens de slaap wakker worden of ’s nachts vaak of lang wakker liggen (19%) (zie figuur 2).

Er is een significante toename in het aantal jongeren dat ’s avonds of ’s nachts ligt te piekeren of zich zorgen maakt over dingen: van 20% in 2019 naar 24% in 2023. Ook zien we een toename in het aantal jongeren dat niet weet waarom ze overdag slaperig of moe zijn: van 11% in 2021 naar 16% in 2023.

In vergelijking met 2019 geven Zeeuwse jongeren minder vaak aan dat de reden van hun vermoeidheid is te laat naar bed gaan of te vroeg moeten opstaan (van 64% in 2019 naar 50% in 2023).

Meiden slapen minder goed dan jongens en zijn vaker slaperig of moe overdag (zie figuur 3). Als reden voor de vermoeidheid geven meiden vaker aan te liggen piekeren of zich zorgen te maken over dingen (32% versus 14% jongens).

Vierdeklassers slapen vaker slechter en zijn overdag vaker slaperig of moe dan tweedeklassers. Zo slaapt 23% van de leerlingen in klas 4 niet zo of helemaal niet goed en bij klas 2 is dat 19%. Overdag slaperig of moe zijn komt bij 88% van de vierdeklassers voor en bij 83% van de tweedeklassers (zie figuur 4). Tweedeklassers geven vaker aan moeilijk in slaap te komen of ‘s ochtend uit zichzelf te vroeg wakker te worden.

Vmbo-leerlingen geven aan slechter te slapen, terwijl havo-vwo leerlingen zich vaker slaperig of moe voelen overdag (zie figuur 5). Zo slaapt bijna een kwart van de vmbo-leerlingen (24%) niet zo goed of helemaal niet goed in vergelijking met één op de vijf havo-vwo leerlingen (20%). Van de havo-vwo leerlingen voelt 87% zich een paar keer per dag tot (bijna) dagelijks slaperig of moe in vergelijking met 84% van de vmbo-leerlingen. De reden voor het overdag slaperig of moe zijn, is bij havo-vwo leerlingen vaker te laat naar bed gaan of vroeg moeten opstaan en piekeren of zich zorgen maken.

Daarnaast geven meiden ook vaker aan dat zij moeilijk in slaap komen (40% versus 29% jongens) en worden zij vaker wakker tijdens de slaap of liggen ‘s nachts vaak wakker (23% versus 13% jongens). Jongens geven vaker aan niet te weten waardoor zij slaperig of moe zijn overdag (19% versus 14% meiden) (zie figuur 6).

Interessante websites

Geraadpleegde bronnen:

Meer weten? Neem contact met ons op: